تلمیح در شعر رودکی

یکی از مهم ترین آرایه های ادبی در ادبیات فارسی تلمیح است. هرگاه در شعری به طور غیرمستقیم داستان، واقعۀ تاریخی، آیه یا حدیث و یا سخن مشهوری  در ذهن تداعی شود، آرایۀ تلمیح به کار رفته است. آرایه های ادبی گاهی زیبایی آفرین اند و گاهی مددگر معنای شعر، و کم هستند هنرمندانی که از هردو وجه بهره داشته باشند. تلمیح این بهره دوجانبه را دارد و بدین لحاظ ارزشی دوچندان می یابد. در دیوان شعر رودکی نیز تلمیح از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مقاله تلمیحات در دیوان رودکی را به سه بخش تقسیم می کند: تلمیحات دینی، تلمیحات ملی و تلمیحات پراکنده. در جمع بندی اشاره شده که تلمیحات دینی اشعار رودکی بیشتر شامل داستان های قرآنی است، در تلمیحات ملی حماسۀ ملی ایران باستان دیده می شود و در تلمیحات پراکنده بیشتر به اجرام سماوی و نیز سنت های ایرانی که در آن دوره متداول بوده اند، اشاره شده است.